Hz. Peygamber (s.a.v)’in Risaletinin 10. yılı tam bir hüzün yılı olmuştu. Hem gözbebeği eşi Hz. Hatice’yi hem de çocukluğundan beri onu her türlü berbatlıktan koruyan amcası Ebu Talib’i kaybetmenin hüznünü yaşıyordu. Farklı olarak Taif’ten taşlanarak kovulması da üzerine eklenmişti. İşte Hz. Peygamber bu hüzün yılında iken Miraç hadisesi ona ilaç üzere gelmiş, rahatlatmıştı. Sizler için Miraç hadisesini başından sonuna kadar her detayıyla araştırdık, yazdık…
Rüya bile olmayan, Peygamberimizin şahsen bedenen yaptığı bu hayret edilesi mucizevi seyahatte, İlah peygamberimize ve bütün islam alemine dönüm noktası olacak ikramlar bahşetmiştir.
“Hz. Peygamber (SAV)’e (Miraç’ta) üç şey verilmiştir: Beş vakit namaz, Bakara Sûresi’nin sonu (Amenerrasûlu) ve ümmetinden şirke düşmeyenlere Aka günahlarının affedildiği haberi…” muştusu verilmiştir.”
Miraç nedir?
Sözlükte “yukarı çıkmak, yükselmek” manasındaki urûc kökünden türemiş bir ism-i âlet olan mi‘râc sözü “yukarı çıkma vasıtası, merdiven” demektir. Terim olarak Hz. Peygamber’in göğe yükselişini ve İlah katına çıkışını Anlatım eder.
İslâmî kaynaklarda ekseriyetle ele alındığı biçimiyle mi‘rac hadisesi iki safhada meydana gelmiştir. Resûl-i Ekrem’in bir gece Mescid-i Harâm’dan Mescid-i Aksâ’ya yaptığı seyahate isrâ, oradan göklere yükselmesine mi‘rac denilmiştir.
Kur’an-ı Kerim’de Miraç hadisesi
Yüce Kitabımız Kuran-ı Kerim’de Miraç Hadisesiyle alakalı , İlah (c.c) şöyle buyurmuştur:
“Kulunu (Muhammed -aleyhissalâtü vesselâm-’ı) bir gece, Mescid-i Harâm’dan kendisine kimi âyetlerimizi göstermek için, etrâfını mübârek kıldığımız Mescid-i Aksâ’ya götüren Allâh, her türlü eksik sıfatlardan münezzehtir. Elbet O, her şeyi hakkıyla bilen, hakkıyla görendir.” (İSRA SURESİ-1)
Bu ayeti Kerime, değerli ve şaşılacak şeylerde değerine dikkat çekmek için kullanılan ‘SUBHÂNE’ sözüyle (tenzih ile) başlamıştır. Bu söz, Cenâb-ı Hakk’ın, eksik sıfatlardan tam bir formda münezzeh olduğunu tabir eder. Ayrıyeten Hakk’ın olağanüstü sanatı karşısında hayret sözü olarak da kullanılmaktadır. Tıpkı vakitte kıymetli tesbîhâttandır.
Miraç hadisesi nasıl gerçekleşti?
Hadis kaynakları ile siyer ve delâil kitaplarında isrâ ve mi‘racla ilgili birçok rivayet mevcuttur. Buhârî ve Müslim’de yer Meydan rivayetlerin ortak noktalarına nazaran Miraç ismindeki bu mucizevi seyahat şu biçimde gerçekleşmiştir:
Bir gece Resûlullah, Kâbe’de Hicr yahut Hatîm denilen yerde iken -bazı rivayetlerde uykuda bulunduğu sırada yahut uyku ile uyanıklık ortası bir halde- Cebrâil geldi; göğsünü açtı, zemzemle yıkadıktan sonra içine iman ve hikmet doldurup kapattı.
Burak isimli bineğe bindirip Beytülmakdis’e götürdü. Resûl-i Ekrem Mescid-i Aksâ’da iki rek‘at namaz kılıp dışarı çıktığında Cebrâil biri süt, Öteki şarap dolu iki kap getirdi. Resûlullah süt dolu kabı seçince Cebrâil kendisine “fıtratı seçtin” dedi, akabinde onu alıp dünya semasına yükseltti.
Semaların her birinde sırasıyla Âdem, Îsâ, Yûsuf, İdrîs, Hârûn ve Mûsâ peygamberlerle görüştü; Son Beytülma‘mûr’un bulunduğu yedinci semada Hz. İbrâhim’le buluştu.
Sidretü’l-müntehâ (Hz. Peygamber’in Miraç gecesi yanında ilahi sırlara mazhar olduğu ağaç) denilen yere vardıklarında yazıcı meleklerin kalem cızırtılarını duydu ve Allah’ın huzuruna çıktı.
Burada Cenâb-ı Hak elli vakit namazı farz kıldı. Dönüşte Hz. Mûsâ, elli vakit namazın ümmetine ağır geleceğini söyleyip Allah’tan onu hafifletmesini istemesini tavsiye etti.
Namaz beş vakte indirilinceye kadar Hz. Peygamber’in huzûr-i ilâhîye müracaatı ve Mûsâ ile diyalogu devam etti (Buhârî)
Bir rivayete nazaran Resûl-i Ekrem’e mi‘racda Bakara müddetinin nihayet âyetleri indirilmiş ve Allah’a ortak koşmayanların affedileceği muştusu verilmiştir (Müsned)
Ancak birtakım âyetlerin başka olarak nâzil olmasının Kur’an’ın Cebrâil tarafından indirilmesi gerçeğine alışılmamış düşeceği ve bu Cin rivayetlerin âyetlerin faziletine hamledilmesi gerektiği belirtilmiştir. (TDV İslam Ansiklopedisi)
Mi‘racla ilgili rivayetlerde kimi farklılıklar mevcuttur. Meselâ sahih rivayetlerin bir kısmında direkt Mescid-i Harâm’dan semaya yükseliş anlatılır (Buhârî).
Ancak isrâ ve mi‘racın tıpkı gecede gerçekleştiği kabul edilip rivayetlerin bütünü göz önüne alındığında Resûl-i Ekrem’in Mescid-i Aksâ’ya uğradığı ve burada içlerinde İbrâhim, Mûsâ ve Îsâ’nın da bulunduğu peygamberler topluluğuna namaz kıldırdığı anlaşılmaktadır.
Diğer birtakım haberlere nazaran de Resûlullah olayı Mekke’de haber verdiği Vakit Kureyş kabilesi kendisini yalanlayıp Mescid-i Aksâ hakkında sorular sorunca İlah ona mescidi göstermiş ve böylelikle sorulara karşılık vermiştir. (Müsned)
İsrâ ve mi‘racın mahiyetine yönelik en Kıymetli münakaşa onun bedenen mi yoksa ruhen mi gerçekleştiği hususundadır. Kelâm ve hadis âlimlerinin birçok olayın bedenen ve uyanık halde gerçekleştiği görüşünü benimsemiştir. Buna nazaran âyette geçen “abd” sözünden ruh-beden bütünlüğüyle Hz. Peygamber kastedilmektedir; âyetin zâhirini te’vil etmeyi gerektiren bir Sebep yoktur.
Âyetin başındaki tenzih (sübhâne) sözü de olayın azametine işaret eder. İsrâ ve mi‘rac duşta gerçekleşmiş olsaydı bu Alelade bir olay olur, Kureyşliler de onu inkâr etmezdi. Ayrıyeten, “Sana gösterdiğimiz rüyayı … beşerler için bir İmtihan vesilesi yaptık” meâlindeki âyette (el-İsrâ 17/60) yer Meydan “rüya” sözü gözle görmeyi Anlatım eder; Şayet uyku halinde görülen rüyayı belirtseydi bu bir İmtihan vesilesi sayılmazdı.
MİRAÇ HADİSESİ NE Vakit GERÇEKLEŞTİ?
Kaynaklarda mi‘racın vukuu hakkında kimi tarihler verilmekle beraber en sahih kabul edilen rivayet bunun müslümanların Birinci ve İkinci Habeşistan hicretlerinden sonra, Hz. Hatice ve Ebû Tâlib’in vefatlarını takip eden devirde hicretten bir Yıl Evvel meydana geldiği biçimindeki nakildir (İbn Kesîr, es-Sîre, II, 93, 107).
Rebîülevvel yahut ramazan ayından bahseden rivayetler varsa da müslümanların çoğunluğu mi‘racı Receb ayının 27. gecesinde kutlamaktadır.
Yorum Yok